De coronacrisis vraagt aanpassingen van het onderwijs. Waar moet u als school rekening mee houden? Hier vindt u vragen en antwoorden over examinering. De vragen en antwoorden worden steeds geactualiseerd en aangevuld. Kijk daarom regelmatig op deze pagina!
Volg voor actuele informatie de website van het College voor Toetsen en examens. Vragen kunt u stellen via examenlijn@cvte.nl.
Alle examenplaatsen van DUO zijn voorlopig gesloten. De sluiting geldt in ieder geval tot en met maandag 6 april. Alle inburgeringsexamens tot en met 6 april gaan dus niet door. DUO regelt een nieuw inburgeringsexamen voor de kandidaat; deze hoeft niet opnieuw te betalen voor dit examen. Zie voor actueel nieuws www.inburgeren.nl
Alle examenlocaties zijn gesloten tot en met 6 april 2020. Zie voor actueel nieuws https://www.cvte.nl/actueel/nieuws/2020/03/10/coronavirus
Als examens nu niet kunnen doorgaan maakt de regelgeving mogelijk om ook twee examens (1e + herkansing) in dezelfde periode te mogen doen. Informeer de student hierover.
De MBO Raad overlegt met CVTE over mogelijkheden om ook afnameperiodes te verruimen. Zodra we uitsluitsel hebben infomeren we de scholen.
Voor de entreeopleiding geldt nog geen verplichting om mee te doen aan de centrale examens. De studenten doen een instellingsexamen; de scholen leggen de regelgeving daaromtrent zelf vast in het Onderwijs- en Examenreglement (OER). Doen studenten mee met de centrale examens, dan kunnen ze eventueel in dezelfde periode herkansen. Dat biedt wellicht voldoende ruimte om de studenten toch een tweede kans aan te bieden. Aanpassen van het OER kan niet zomaar (de onderwijsovereenkomsten zijn daaraan verbonden) en eventuele aanpassingen mogen niet ten nadele van de student zijn.
Het is mogelijk om het 2A-examen te examineren in periode 4 en 5. Daarbij wordt er nagedacht om periode 5 te verlengen. Daarmee krijgen de scholen hopelijk voldoende momenten om te examineren. Naar verwachting weten we uiterlijk 6 april meer over de verlenging van de periodes. Houd de website van examenblad mbo en van het taalenrekenenmbo.nl in de gaten.
Voor het vavo gelden dezelfde regels en mogelijkheden als voor het reguliere voortgezet onderwijs. Zie de Q&A’s over het voortgezet onderwijs voor meer informatie.
De normale regels voor aanwezigheid blijven gelden tenzij de school of overheid andere regels stelt. Het verdient de voorkeur dat scholen kritisch kijken naar hun regels voor geoorloofd verzuim in deze bijzondere omstandigheden. Het blijft ter beoordeling van de school wat ongeoorloofd en ongeoorloofd verzuim is.
Ja, dat kan, afhankelijk van de afspraken die hierover binnen de mbo-school zijn/worden gemaakt.
Examinering is mogelijk mits dat op een veilige en verantwoorde wijze gerealiseerd kan worden. Volg daarvoor de kaders van veiligheidsmaatregelen die door het kabinet op advies van het RIVM/GGD zijn aangekondigd en bekijk op basis daarvan wat er mogelijk is.
Kijk of vervanging mogelijk is. Zo niet, bekijk of het examen op een later tijdstip alsnog afgenomen kan worden. Is afgesproken dat, om de intersubjectiviteit te borgen, bij het examen in principe twee assessoren aanwezig zijn, dan kan daar in deze uitzonderlijke omstandigheden van worden afgeweken. Bekijk samen met de examencommissie op welke manier de objectiviteit zoveel mogelijk geborgd kan worden, bijvoorbeeld door (een deel van) het examen op te nemen of een uitgebreide toelichting te vragen van de beoordelaar in het beoordelingsprotocol.
Ja. Het beleid rond instellingsexamens is aan de school. Er is ruimte om hier intern afspraken over te maken.
Voor centrale examens geldt dat de school bepaalt hoeveel herkansingen er gedaan kunnen worden. De school is verplicht één herkansing aan te bieden, maar meer mag, zeker in deze bijzondere omstandigheden die om coulance naar de student vragen.
Voor examens op locatie gelden alle maatregelen die het kabinet op advies van het RIVM en GGD heeft afgekondigd. Concreet betekent dit: kleine groepen met minimaal 1,5 meter afstand tussen examenkandidaten. Het bestuur van de school geeft hiertoe één richtlijn aan en elke opleiding stemt daarop af.
U kunt contact opnemen met de betreffende examenleverancier. Wellicht dat deze voor dit soort situaties alternatieve examens heeft liggen dan wel op heel korte termijn kan ontwikkelen. Denk daarbij aan simulatie op school of portfolio. Hierbij is het van belang dat de examencommissie later goed moet kunnen verantwoorden, waarom zij een bepaalde aangepaste werkwijze acceptabel vindt.
Een mbo-student die door deze crisis nog één vak, enkele kleine vakken of de stage nog niet heeft kunnen afronden voor 1 september, kan toch door de hogeschool worden toegelaten. De student heeft vervolgens tot 1 januari 2021 de tijd om het mbo-diploma volledig af te maken.
Zie hiervoor de handreiking ‘Verantwoord diplomabesluit’. Hierin vindt u handvatten over de wijze waarop de examinering op een andere wijze ingericht kan worden. Hierbij is het van belang dat de examencommissie later goed moet kunnen verantwoorden, waarom zij een bepaalde aangepaste werkwijze acceptabel vindt. Het is ook aan te raden contact op te nemen met de adviseur van de bedrijfstakgroep. Wellicht kan hij/zij u verder helpen met praktische oplossingen die binnen de sector bekend zijn.
Het beleid rond instellingsexamens is aan de school. Bekijk eerst of het examen kan worden uitgesteld. Is het wenselijk dat het instellingsexamen toch op korte termijn wordt afgenomen:
Alternatieve mogelijkheden:
In alle gevallen geldt dat het alternatief kwalitatief aan de eisen voldoet. Lukt dat niet, dan resteert alleen een uitstel van het desbetreffende examen.
Nb. Indien in het OER iets anders is opgenomen over de wijze van examineren, is het mogelijk om de OER aan te passen. Wanneer de rechtspositie van een student hierdoor niet wijzigt, is alleen informeren van de student over deze wijziging voldoende.
Ja, dit kan maar is uiteraard geheel afhankelijk van het type examen en hetgeen geëxamineerd wordt. Vaak vraagt dit een aanpassing van het exameninstrument. Bovendien is garantie nodig dat de student ‘geen hulp krijgt’ (authenticiteit). Er zijn geen specifieke landelijke richtlijnen hoe de kwaliteit wordt geborgd. Dit is de verantwoordelijkheid van de school en kan per type examen verschillen. De examencommissie moet later goed kunnen verantwoorden, waarom zij een bepaalde werkwijze acceptabel vindt (betrouwbaar, valide, transparant en vooral het issue authenticiteit verantwoorden). Dit vraagt een zorgvuldige wijze van communiceren, afstemming tussen bestuur, onderwijsteams, examencommissie en indien van toepassing examenleverancier.
Ja, dit kan. Dit is mede afhankelijk van het totale examenplan en hetgeen geëxamineerd wordt. Bestaat het examenplan uit meerdere (type) examens, waaronder de proeve, en wordt de student ook op andere manieren geëxamineerd (examenmix), dan kan een CGI in plaats van een ander examenonderdeel worden ingezet. Wellicht is een combinatie met een aantal opdrachten (portfolio) dan een idee.
Dit vraagt een aanpassing van het exameninstrument. Stem hierover af met de betreffende examenleverancier en examencommissie.
Ja, dat kan als examinering op het leerbedrijf niet mogelijk is. Volg ook bij dit alternatief de kaders van veiligheidsmaatregelen die door het kabinet op advies van het RIVM zijn aangekondigd en bekijk op basis daarvan wat er mogelijk is. Dit vraagt een aanpassing (van de toepassing) van het exameninstrument. Stem hierover af met de examencommissie.
Indien nodig kunnen exameninstrumenten aangepast worden. Stem hierbij zorgvuldig af met de examencommissie, zodat de civiele waarde van het diploma overeind blijft. Houd hierbij rekening met de volgende aandachtspunten:
Het is mogelijk de vereiste aanwezigheid te laten vervallen. Wat de inspanning inhoudt is vastgelegd in de OER of verantwoordingsdocument. Daarvoor gelden geen landelijke regels. Het kan gaan om deelname aan projecten, het bijhouden van een portfolio, het maken van toetsen, deelnemen aan een minimaal aantal lessen, enz. Bij wijziging van deze inspanning is belangrijk dat de student hierover wordt geïnformeerd, zodat hij/zij weet waaraan hij/zij moet voldoen. Als de rechtspositie van de student hierbij niet wijzigt, is het informeren van de student voldoende.
Als een school dat zo kan organiseren dat wordt voldaan aan de overheidsrichtlijnen en RIVM-adviezen, is dit toegestaan. Daarnaast is het van belang dat de student zo onafhankelijk mogelijk wordt geëxamineerd. Zorg er daarom voor dat de beoordelaar niet ook de praktijkbegeleider/docent van de student is. Of neem het examen op video of tijdens een livestream op, zodat deze ook van een afstand mee te beoordelen is. Meer informatie over objectief examineren.
Ja, dat kan als een school dat zo kan organiseren dat wordt voldaan aan de overheidsrichtlijnen en RIVM-adviezen. Een andere optie is online afnemen: het onderzoeken waard kan zijn om de studenten een opdracht te geven die ze zelf moeten maken (op afstand – soort portfolio), waarna een CGI online plaats vindt. Zie: handreiking portfolio en matrijs.
Ja, dat kan als een school dat zo kan organiseren dat wordt voldaan aan de overheidsrichtlijnen en RIVM-adviezen. Bekijk op basis daarvan wat mogelijk is. Wanneer een examen op school plaatsvindt, is het van belang om zoveel als mogelijk de authenticiteit te borgen. Bekijk voor de beoordeling samen met de examencommissie of er twee beoordelaars noodzakelijk zijn. Wellicht kan het examen ook (deels) worden opgenomen, zodat ‘op afstand’ geborgd wordt dat er zo objectief mogelijk wordt beoordeeld.
In alle gevallen geldt: het onderwijsteam onderbouwt tijdig de gewijzigde aanpak rondom examinering en werkt daarbij nauw samen met de examencommissie. Zie voor meer informatie de handreiking ‘Verantwoord diplomabesluit’.
Nb. Indien in het OER iets anders is opgenomen over de wijze van examineren, is het mogelijk om de OER aan te passen. Wanneer de rechtspositie van een student hierdoor niet wijzigt, is alleen informeren van de student over deze wijziging voldoende.
Keuzedelen en rekenen zijn belangrijke onderdelen van de opleiding. In deze tijd zijn scholen genoodzaakt om zich te concentreren op het hoogstnoodzakelijke. Daarom krijgen scholen de ruimte om in deze uitzonderlijke situatie als uiterste redmiddel te besluiten om de examens voor rekenen en de keuzedelen geen doorgang te laten vinden. Er hoeft dan dus, in tegenstelling tot wat normaliter geldt, geen resultaat behaald te worden om een student toch te kunnen diplomeren. Die onderdelen (van een keuzedeel) die al eerder zijn afgesloten, worden uiteraard wel op de resultatenlijst vermeld.
Als een keuzedeel en/of rekenen niet met een examen kan worden afgesloten, is er geen resultaat om te vermelden op de cijferlijst, behorend bij het diploma. Dit wordt uiteraard ook niet op het diploma zelf vermeld, aangezien niet behaald. Het is raadzaam dit wel aan te tekenen in het diplomadossier van de student. Aangezien er geen resultaat is kan ook geen resultaat van keuzedeel of rekenen worden meegenomen naar een vervolgopleiding. Dit betekent dat op basis van het behaalde diploma geen vrijstelling zal zijn gebaseerd op betreffende keuzedeel of rekenen. In de doorstroom naar het hbo is dit geregeld, zie: servicedocument_covid-19_aanpak_mbo_2.0.pdf. Binnen het mbo blijven de ‘normale’ regels gelden en zal de student op het volgende opleidingsniveau aan de daar geldende keuzedeelverplichtingen moeten voldoen.
Nee. In dit geval is er vanuit de AVG bezien sprake van een ‘gerechtvaardigd belang van de school’ en is toestemming niet nodig. In sommige online programma’s – zoals Teams - is het geven van toestemming ingebouwd. In dat geval moet in dat programma toestemming gegeven worden door de student.