Hoe het beroepsonderwijs heeft geleerd van Amarantis

28-09-2018

“Zoals de val van Lehman Brothers liet zien hoe amoreel het internationale bankwezen was, zo bracht de val van Amarantis het gebrek aan moreel besef van bestuurders in het beroepsonderwijs aan het licht”, stelt docent en oprichter van de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie Martin Slagter deze week in de Volkskrant. Volgens Slagter hebben de mbo-scholen die zijn afgesplitst van Amarantis, de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in extra bestuurslagen. De overheadkosten in het gehele mbo zouden hierdoor fors zijn toegenomen. Het gevolg volgens Slagter: door bezuinigingen staan in het mbo steeds meer onbevoegde of ongeschikte docenten voor de groep. Het beroepsonderwijs leert niets van zijn fouten, constateert Slagter. Klopt het door hem geschetste beeld?

Afbeelding van Skills the Finals 2018 in Zwolle

Wat zeggen de cijfers over de overhead in het mbo?

Mbo-scholen vinden het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met de financiële middelen die ze van de overheid uit belastinginkomsten ontvangen. Daarom leggen ze allemaal verantwoording af via hun financieel jaarverslag. Deze cijfers zijn voor iedereen eenvoudig te raadplegen via MBO Transparant en worden elk jaar gepresenteerd aan de Vaste Kamercommissie OCW in de Tweede Kamer. De resultaten van alle jaarverslagen bundelt de MBO Raad in een sectorrapportage (Benchmark mbo). Niets geheimzinnigs dus, in tegenstelling tot wat Slagter beweert.

Voor de periode 2011-2016 valt op dat bestuurders steeds meer investeren in het primaire proces, dus de onderwijsgevenden, van 68,3 procent naar 69,5 procent. Tegelijk daalden de overheadkosten (directie en management) van 4,3 procent naar 3,5 procent van de totale personeelslasten. Scholen, ook de drie mbo-scholen die voortkomen uit de mbo-poot van Amarantis, zetten dus juist in op het beperken van de kosten voor overhead.

Hoe zit het met de kwaliteit van docenten op het mbo?

De Onderwijsinspectie constateert dat in het mbo relatief weinig lessen worden gegeven door onbevoegde mbo-docenten. Volgens het Onderwijsverslag 2016-2017 was 85 procent van de lessen voldoende, 6 procent goed en 9 procent was onvoldoende. In het overgrote deel van de opleidingen is de basiskwaliteit op orde, maar voor mbo-scholen ligt hier wel een opdracht. De sociale partners hebben hiervoor in het Professioneel statuut vastgelegd dat onderwijsgevenden (instructeurs en docenten) ruimte nodig hebben om zichzelf te ontwikkelen en voldoende onderwijskwaliteit te leveren.

Op welke andere manieren leert het mbo van het verleden?

Het mbo is zich bewust van de verantwoordelijkheid die schoolbestuurders dragen voor hun werknemers en studenten. De lessen die scholen uit Amarantis leren, zetten we om in actie. Dit heeft onder andere geleid tot een branchecode Goed bestuur mbo (2014) en investeringen in het personeel. Niet voor niets was het gezamenlijke vertrekpunt tijdens de cao-onderhandelingen dat het mbo ‘a great place to work’ is. Daarnaast heeft de MBO Raad het Informatiecentrum Vastgoed MBO (IVM) opgericht dat de informatie van mbo-scholen rondom huisvesting en vastgoed bundelt en beschikbaar stelt voor bestuurders.

Wat zijn de meest actuele cijfers over de financiën van het mbo?

De twaalfde benchmark mbo verscheen vorig jaar november. De sectorrapportage met financiële prestaties van scholen over 2017 zijn over drie weken te raadplegen via MBO Transparant. Dan is ook de laatste rapportage over het studiesucces van mbo-studenten beschikbaar.