Corona-update: Aangepast vervoer studenten echt tijdelijk

Frank van Hout, waarnemend voorzitter: “Dit is een noodregeling die zal gelden tijdens de coronacrisis en is bedoeld om iedereen veilig te laten reizen. Dat is voor scholen nu werkbaar om dat het nog om relatief kleine aantallen studenten gaat. Met een normale studentenpopulatie, die niet alleen op school moet zijn, maar ook op het leerbedrijf is dat niet realistisch. De regeling is dus echt tijdelijk.”

Met name grote vervoersbedrijven lijken de tijdelijke regeling graag te vermarkten als een structurele invulling. Het idee om de scholen te verplichten lesroosters aan te passen op buiten de spits reizen voor studenten is niet nieuw. Van Hout: “En het verzet van het beroepsonderwijs daartegen op basis van valide redenen ook niet. Veel van onze studenten lopen stage en moeten gewoon op tijd bij hun leerbedrijf zijn. Het roosteren van lessen en het openhouden van gebouwen kun je niet zomaar aanpassen aan andere tijden dan gebruikelijk is in onze economie. Bovendien raakt dit niet alleen studenten, die vaak ’s avonds een bijbaantje hebben, maar ook de docenten en instructeurs. Het onderwijs is geen parallelle wereld die gemakkelijk even op een ander spoor te zetten is.”

Juist de laatste dagen, in aanloop naar 15 juni en effectuering van de afspraken die zijn gemaakt met het ministerie van OCW, van I&W, de vervoersbedrijven en het beroepsonderwijs, duiken hardnekkige berichten op dat het hier om structurele afspraken gaat. Zo schreef OV-magazine dat studenten vanaf het nieuwe studiejaar niet meer in de spits hoeven te reizen en dat daarmee een lang gekoesterde wens van het ov in vervulling gaat. Een andere bron meldt dat het kabinet nadenkt over het structureel weren van studenten uit de spits. Van Hout, “Laten we van het goede uitgaan en het erop houden dat er geen opzet in het spel is om de coronacrisis te gebruiken om dit er doorheen te drukken. Het is niet meer dan logisch dat we als samenleving nadenken over hoe we het wegennet en openbaar vervoer kunnen ontlasten. Om allerlei goede redenen, waaronder het milieu en het voorkomen van drukke wegen, stations en bushaltes. Deze nieuwe tijd vraagt om een andere aanpak. Maar die aanpak vraagt van iedereen aanpassingen, niet alleen van studenten en scholen.” In de nu ontvlammende discussie ontbreekt dat het (wanneer mogelijk) verplichte thuiswerken voor de BV Nederland ook heeft geleid tot rust op de wegen en in het openbaar vervoer. “De SER laat zich daar gelukkig expliciet over uit: een mix van thuiswerken en werken op het bedrijf zou een nieuwe norm kunnen worden. Dat lijkt voor veel bedrijven goed realiseerbaar zonder al te veel aanpassingen.” 

De MBO Raad zet vanuit sociaal en didactisch perspectief vraagtekens bij het gemak waarmee afstandsonderwijs wordt omarmd ten behoeve van spreiding in het openbaar vervoer. “We merken aan de studenten en aan de docenten dat ze snakken naar weer gewoon op school, met elkaar, naar persoonlijk contact. Het missen van die sociale context, daarin zijn ze niet anders dan anderen in dit land. Aan thuiswerken zit voor werkend Nederland ook een grens.” De MBO Raad wil met de scholen afstandsonderwijs goed met studenten en docenten kunnen evalueren. “We zijn in april halsoverkop overgestapt op andere vormen van onderwijs. Het is zeer de vraag wat de leereffecten daarvan zijn. Het specifieke karakter van het mbo is juist dat het praktijkleren, niet alleen in leerbedrijven maar ook in schoolgebouwen, een belangrijk element van het didactisch concept vormt. Daarbij is het van groot belang dat de studenten, docenten en instructeurs elkaar in de ogen kunnen kijken. Het is niet ondenkbaar dat de evaluatie van het afstandsonderwijs gaat leiden tot een mix van onderwijs op afstand en op school. Maar of dat gaat gebeuren, hoe en in welke verhouding, is een serieus vraagstuk waar we echt nog degelijk onderzoek naar moeten doen.”