MBO Raad: Niet tornen aan vrije studiekeuze mbo’ers

20 februari 2022 12:00

De MBO Raad is ontstemd over de uitspraken die techniekvoorman Doekle Terpstra doet in het AD: studenten die naar het mbo willen, zouden moeten worden beperkt in hun studiekeuzes om tekorten in de technieksectoren aan te pakken. Adnan Tekin, voorzitter: “We doen er alles aan om jongeren goed voor te lichten over hun baankansen in elke sector, maar de uiteindelijke keuze is en blijft aan de student zelf, net als in het hbo en wo. Daar moet je niet aan tornen.”

De technieksector is bovendien niet de enige sector met een personeelstekort. “De zorg, politie, bouw, horeca, handel, defensie, kinderopvang en andere sectoren hebben er ook mee te maken. De oplossing moet gevonden worden in een smart arbeidsmarktplan waarbij alle ministeries samenwerken om voor de maatschappelijke transities voldoende vakmensen goed op te kunnen leiden.”

Aansluiting mbo-arbeidsmarkt internationaal voorbeeld

Al maanden staan de media bol van de verhalen uit verschillende sectoren over personeelstekorten. Het CBS kwam vorige week naar buiten met de nieuwste arbeidsmarktcijfers: de arbeidsmarkt: tegenover 387 duizend vacatures stonden 370 duizend werklozen, dat komt neer op 105 vacatures per 100 werklozen. Net als in voorgaande kwartalen stonden de meeste vacatures open in de handel (79 duizend), de zakelijke dienstverlening (62 duizend) en de zorg (55 duizend). Gezamenlijk zijn deze drie bedrijfstakken goed voor ruim de helft van alle openstaande vacatures. In deze drie bedrijfstakken groeide het aantal vacatures ook het hardst, met 4 duizend elk (bron: CBS). Tekin. “Nergens hebben onderwijs en bedrijfsleven de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt zo goed geregeld als in het mbo, met afspraken over opleidingen, landelijk, sectoraal en regionaal. Geen stageplek? Dan ook geen opleidingsplek. Opleidingen met een beperktere arbeidsmarkt, zoals in de luchtvaart of het amusement, hebben een numerus fixus. Opvattingen dat mbo-opleidingen ten gunste van één sector begrensd zouden moeten worden doet geen recht aan de realiteit in het mbo en aan de kwaliteit van de aansluiting die zelfs internationaal hoge ogen gooit.

Personeelstekorten in veel sectoren alarmerend

“De zorg, de politie, de bouw, horeca, handel, defensie, kinderopvang, techniek en andere sectoren hebben er mee te maken. De oplossing zit niet in meer geld naar de ene groep opleidingen en minder naar de andere. Daar trek je niet meer mensen mee. De oplossing zit wel in zorgen dat we ons menselijk kapitaal tijdens de carrière in staat stellen om bij te leren, om te scholen. Het kabinet moet zorgen voor een smart arbeidsmarktplan waarbij alle ministeries samenwerken om de transities mogelijk te maken met voldoende goed opgeleide vakmensen. Het mbo en het hbo hebben daar een centrale rol in: we staan klaar om werkenden om- en bij te scholen. En we moeten kijken naar hoe we nieuwkomers met de onderwijsroute klaarstomen voor de arbeidsmarkt: ook deze groep heeft potentie.”

Mbo-opleiding is ticket naar leven lang ontwikkelen

Wat de MBO Raad betreft kan er geen discussie zijn over de vrije studiekeuze van aankomend studenten in het mbo. “Het mag niet zo zijn dat kunnen kiezen wat je wilt worden voorbehouden is aan havisten en vwo’ers die naar het hbo of wo gaan. En dat vmbo’ers en mbo’ers beperkt worden in hun keuzes. We moeten er vanwege de grote personeelstekorten juist alles aan doen om te zorgen dat jongeren kiezen voor het mbo. Zij zijn het hart van onze samenleving en economie, zij houden de boel draaiend en pakken tijdens hun loopbaan kansen, in hun eigen beroep of in andere sectoren. Hun opleiding is hun ticket in hun eigen beroep of het opstapje naar andere beroepen, naar leven lang ontwikkelen. Het is echt maakbaarheidsdenken dat mbo’ers maar in één vakje kunnen passen.”