Staan voor keuzevrijheid mbo-student

18 oktober 2022 12:00

Een vrije opleidingskeuze voor mbo’ers is en blijft essentieel. Dat is de voornaamste boodschap van MBO Raad-voorzitter Adnan Tekin aan de vooravond van een aantal belangrijke Kamerdebatten over onder meer het mbo: “Elk talent moet in het beroepsonderwijs alle kansen kunnen benutten. Tevéél sturen vanuit de overheid op opleidingen waaruit je als jongere kunt kiezen levert alleen verliezers op.

Springplank naar de arbeidsmarkt

Tekin benadrukt dat er te veel wordt gewezen naar de mbo-scholen om de tekorten op de arbeidsmarkt op te lossen. Het mbo zou vooral moeten opleiden voor sectoren waarin tekorten zijn. Tekin: “Het is utopie te denken dat jongeren wel voor bepaalde sectoren gaan kiezen als je de keuze beperkt. Momenteel is iedere sector een tekortsector. En een beroepsopleiding is de basis, een springplank naar de arbeidsmarkt: jongeren kiezen nu voor het één en doen over 10 jaar wellicht iets anders. Zo bewegen ze mee op een snel veranderende arbeidsmarkt. Bovendien: je leert niet alleen een vak in het mbo, je leert ook hoe je straks in de samenleving mee kan komen. En als je op bepaalde opleidingen een slotje zou doen, haal je jongeren niet binnen, maar stoot je ze af. Bovendien is de vraag lastig in te schatten: tijdens corona holde iedereen naar de kapper toen het weer kon. Dus hoe kan je dan zeggen: ’ze zijn niet nodig’?”

Vastlopende sectoren

Dinsdag publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) cijfers over de ontwikkeling van het onderwijsniveau in Nederland en de aansluiting op de arbeidsmarkt. Hieruit blijkt dat steeds meer mensen hoger opgeleid zijn, terwijl de arbeidsmarkt gezien de huidige tekorten om iets anders vraagt. Een zorgelijke ontwikkeling, zegt Tekin: “De druk op jongeren om te gaan voor ‘hoger is beter’ is nog steeds groot. Terwijl het mbo naast het hbo staat, en niet eronder, en je met een mbo-diploma goud in handen hebt.”

Steeds minder mbo-opgeleide vakmensen betekent dat verschillende vitale sectoren in onze samenleving waar de vraag naar mbo’ers onverminderd groot blijft, vast gaan lopen. “Natuurlijk hebben we als mbo-scholen ook de verantwoordelijkheid om jongeren goed voor te lichten over hun kansen met een bepaalde opleiding. En soms ook een duwtje te geven in een logischer richting, Neem bijvoorbeeld de klimaat- en energietransitie. Alleen als jongeren kiezen voor deze opleidingen, kunnen we bijdragen aan deze ambitie,” vertelt Tekin. “Heel actueel is dat veel mensen nu extra graag hun huis snel willen verduurzamen. Zonder goed opgeleide mbo’ers wordt er geen huis geïsoleerd en geen zonnepaneel aangesloten.”

Leven Lang Ontwikkelen

De opdracht van het mbo gaat volgens Tekin verder dan alleen opleiden voor een beroepsopleiding en burgerschap. Het is belangrijk dat het mbo ook voor werkenden en werkzoekenden eerste keuze kan zijn om door te leren en zich te blijven ontwikkelen. Tekin: “Voor je 30ste heb je tegenwoordig drie banen gehad, de huidige arbeidsmarkt ‘dwingt’ tot regelmatig switchen, niet alleen van baan maar ook van sector kan dat heel interessant zijn. Het mbo leidt mensen op die een brede basis hebben en juist flexibel zijn in hun vaardigheden en competenties.”