Digitalisering onderwijs

Mbo & kwaliteit

De wereld verandert snel door factoren zoals klimaattransitie, migratie, vergrijzing en kansenongelijkheid. Digitale transformatie biedt nieuwe kansen in onderwijs en werk. Banen verdwijnen en nieuwe ontstaan. Het mbo heeft hierin een belangrijke rol te vervullen als het gaat om op-, om-, en bijscholing. Onderwijsvernieuwing en digitalisering (versneld door corona) vragen van scholen, docenten en studenten dat ze nieuwe vaardigheden ontwikkelen en zich steeds kunnen aanpassen aan leren, werken en leven in een digitaliserende samenleving.

Drie niveaus van digitalisering

De transitie die het mbo doormaakt vraagt dat digitalisering verder kijkt dan alleen het een-op-een digitaliseren van huidige lesmaterialen of praktijken, het optimaliseren van ondersteunende processen (roostering, informatiesystemen) en dienstverlening aan studenten (leeromgevingen). Digitalisering wordt steeds meer onderdeel van de digitale transformatie waarbij we samen aan onderwijskwaliteit, flexibilisering en gelijke kansen in het mbo. Dit gebeurt op drie niveaus van digitalisering:

1. Digitalisering van de organisatie van het onderwijs (flexibilisering, wendbaarheid).

2. Digitalisering in het onderwijs (digitale vaardigheden – didactisch en beroepsspecifiek – van zowel docenten als studenten).

3. Digitalisering van het onderwijs (over hoe we onderwijs fysiek en digitaal aanbieden, denk aan digitale leermiddelen en blended onderwijs).

Veelgestelde vragen:

Wat betekent de Wet Algemene Verordening Persoonsgegevens (AVG) voor mbo-scholen?

Wat betekent de Wet Meldplicht Datalekken voor mbo-scholen?

Wat betekent digitale transformatie in het mbo?

Bij digitale transformatie verandert het onderwijs ingrijpend door het gebruik van digitale technologieën. Het gaat niet alleen om het toevoegen van digitale tools, maar ook om het herzien

van onderwijsmethoden, curriculumontwerp, organisatorische en administratieve processen en interacties tussen docenten en studenten. Het doel is om de onderwijskwaliteit te verbeteren en ervoor te zorgen dat het goed aansluit bij wat studenten nodig hebben in de moderne wereld (digitaal burgerschap) en zich een leven lang kunnen ontwikkelen op de arbeidsmarkt.

Wat is digitalisering in het mbo?

Bij digitalisering gaat het om het gebruiken van digitale technologieën, zoals computers, internet en tools als Virtual Reality om het onderwijs te verbeteren. Dit betekent dat leermiddelen en leermogelijkheden digitaal worden gemaakt en verspreid. Digitalisering stelt mbo-scholen in staat om leerprocessen efficiënter te organiseren, toegang tot leermateriaal en -middelen te vergroten en studenten voor te bereiden op een samenleving waarin digitale vaardigheden essentieel zijn.

Projecten en programma’s

Op basis van deze niveaus van digitalisering werken we samen om afspraken voor de hele sector te maken en innovatie in het mbo te bevorderen. Dit doen we o.a. door netwerkbijeenkomsten te organiseren, kennis te delen tussen gebruikersgroepen, conferenties voor scholen en bestuurders te houden, en projecten en programma's op te zetten. Voorbeelden hiervan zijn Bruggen Bouwen, Route21 en het voltooide Doorpakken op Digitalisering. In 2023 zijn vier nieuwe programma's gestart: Cyberveiligheid mbo, Digitaal Bekwaam en de Groeifondsprogramma’s Npuls en Edu-V (leermiddelen).

Veelgestelde vragen over projecten en programma's:

Op welke manieren ondersteunt de MBO Raad digitalisering?

In de werkagenda hebben we de volgende doelstellingen vastgelegd:

· Cybersecurity en privacybescherming zijn randvoorwaarden voor veilige digitalisering in het onderwijs. Met het programma Cyberveiligheid mbo werken we aan de verbetering hiervan.

· Docentprofessionalisering is nodig om de digitale vaardigheden en het digitaal veilig handelen van docenten te vergroten. Met het programma Digitaal Bekwaam werken we aan de verbetering hiervan.

· We benutten het groeifondsprogramma Npuls om (digitale) innovaties te versnellen en te verbreden in het mbo, hbo en wo. Met Npuls kan het mbo kennisdeling tussen scholen, docenten en andere partijen over (bewezen effectieve) innovaties in het onderwijs versnellen en verbreden.

· We benutten het groeifondsprogramma Edu-V voor het moderniseren van de digitale leermiddelenketen. Edu-V gaat ervoor zorgen dat het onderwijs (po, vo, mbo) straks beschikt over een digitale infrastructuur voor leermiddelen en examens, waardoor het onderwijs (wendbaar en veilig) kan innoveren met behulp van ICT.

Waarom is het verbeteren van kwaliteit, onderzoek en innovatie een van de drie prioriteiten van de werkagenda?

Nederland staat voor verschillende maatschappelijke opgaven, bijvoorbeeld op het gebied van klimaat en energie, waarin technische innovaties en digitalisering een belangrijke rol spelen. Deze opgaven hebben een grote impact op het mbo. Het mbo is van cruciale waarde voor de realisatie van deze opgaven en voor het verder ontwikkelen hiervan.

Wat is het verschil tussen de MBO Raad en MBO Digitaal?

De MBO Raad is verantwoordelijk voor het vertegenwoordigen en behartigen van de belangen van alle mbo-scholen. MBO Digitaal richt zich - als platform van de MBO Raad - specifiek op het bevorderen en faciliteren van digitale vernieuwing en integratie binnen het mbo-onderwijs. MBO Digitaal biedt ondersteuning, expertise en inspiratie aan scholen en docenten om effectief gebruik te maken van digitale leermiddelen, online tools en innovatieve (les)methoden. Het platform fungeert als een kenniscentrum en een community waar onderwijsprofessionals ideeën kunnen delen en samenwerken om het mbo te verrijken met digitale mogelijkheden. Beide spelen een essentiële rol in het streven naar kwalitatief hoogwaardig middelbaar beroepsonderwijs in Nederland.

Wat is het verschil tussen digitalisering en digitale transformatie in het mbo?

Het verschil zit vooral in hoe groot de verandering is. Digitalisering gaat over het toevoegen van digitale elementen aan het bestaande onderwijs. Digitale transformatie gaat verder. Het gaat om een compleet herontwerp van het onderwijs. Niet alleen de inhoud van het lesmateriaal (curriculum) verandert, maar ook de manier waarop je het onderwijs binnen de school organiseert (flexibel en wendbaar), hoe docenten lesgeven en toetsen (o.a. digitaal examineren) en hoe studenten betrokken zijn bij hun eigen onderwijs (blended leren). Het doel is om het onderwijs echt te vernieuwen en het goed te laten passen bij de wereld van morgen.