Gemeente Den Bosch blikt terug op inzet studenten KWIC

“Eerlijk gezegd hadden we de bezetting van de stembureaus al zo goed als rond, toen in december het plan om mbo-studenten in te zetten op tafel kwam”, legt Jeroen van Hoof uit, hoofd verkiezingen bij de gemeente Den Bosch. Er volgde een gesprek met het Koning Willem I College. Hierin werd snel duidelijk dat mbo-studenten toch een betekenisvolle bijdrage zouden kunnen leveren op de eerste twee dagen van de verkiezingen. “Er is een tijdelijke wet verkiezingen Covid-19 aangenomen, ter voorkoming van besmetting en verspreiding van het nieuwe coronavirus. Deze voorziet in de uitbreiding van de bezetting van een stembureau van vier naar vijf personen.”

Die vijfde persoon (of eigenlijk vierde, omdat één persoon op elk stembureau altijd de rol van ‘reserve’ vervult) moest iemand zijn die ervoor kon zorgen dat iedereen op een veilige manier zijn of haar stem kan uitbrengen. Nasir Aznag, docent Beveiliging en Handhaving: “Die taak past precies in het straatje van onze studenten van de Academie Orde & Veiligheid. Op de eerste twee verkiezingsdagen zijn ongeveer tachtig studenten op die manier aan de slag gegaan.” Aznag sloeg hiermee twee vliegen in een klap: “We konden een koppeling maken met burgerschap én met het beroepsprofiel. Daarnaast was het heerlijk, voor de studenten maar ook voor mezelf, om in plaats van online lessen weer eens met de poten in de klei te staan.”

Als volwaardig lid van een stembureau volgden de studenten via de gemeente Den Bosch dezelfde korte cursus als alle anderen, met een afsluitende toets. Hierin kwamen alle regels rondom het functioneren van een stembureau aan bod, maar ook de bredere context van verkiezingen en democratie. “In deze coronatijd ging dat vanzelfsprekend via e-learning”, aldus Aznag. De afsluitende toets is door iedereen met goed gevolg gemaakt, waarbij het er vooral om ging of de studenten goed wisten wat er van ze verwacht werd. Van Hoof: “Ze moesten erop letten dat er niet teveel mensen tegelijk in het stembureau waren, dat iedereen een mondkapje droeg en dat de anderhalve meter in acht werd gehouden. Maar ze moesten ook op een ‘dwingende’ manier kunnen optreden wanneer mensen zich niet aan de regels hielden. Zonder daarbij onvriendelij

Van Hoof viel nog iets moois op: “In de twee dagen dat de mbo-studenten actief waren in de stembureaus, heb ik geen enkele keer met een docent van het Koning Willem I College gesproken. Alleen maar met de studenten zelf.” Aznag: “Voor een aantal van hen waren deze twee dagen een examen ‘Coördineren van een evenement ’. Zij hebben daarvoor een draaiboek, een werkinstructie en een planning gemaakt. Elk van hen had de verantwoordelijkheid over een aantal studenten bij de verschillende stembureaus en zorgde ervoor dat alles op rolletjes liep. Daar hoorde ook de communicatie met de gemeente en met de stembureauvoorzitters bij.”

De Vereniging Nederlandse Gemeenten, de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties en de MBO Raad werken samen om zoveel mogelijk mbo-studenten de kans te geven met hun kennis en kunde als vrijwilligers te participeren bij de stembureaus. Zo kunnen mbo-scholen de verkiezingen integreren in hun lessen over burgerschap en maken de studenten op een bijzondere manier kennis met democratie. Het doel van burgerschap in het mbo is onder meer studenten ondersteunen in hun ontwikkeling als kritische burger. Veel scholen hebben daarvoor mooie initiatieven gekoppeld aan de verkiezingen.