‘Grenzen bewaken is keuzes maken’

30 september 2024 12:00

Jos van Kessel is onlangs geïnterviewd voor de podcast "Gelijke Stemmen: Onderwijs en Bestuur in Gesprek". We vroegen de voorzitter van het college van bestuur bij Koning Willem I College zijn licht te laten schijnen over het ‘sociale veiligheid en ondermijning binnen het onderwijs’ en hoe zijn school dit thema concreet aanvliegt.

Eerste vraag: wat versta je precies onder sociale veiligheid binnen een ROC? Jos van Kessel:

Sociale veiligheid in een ROC draait om het creëren van een omgeving waarin zowel studenten, docenten als medewerkers zich veilig en beschermd voelen tegen sociale dreigingen en ongewenst gedrag. Het gaat niet alleen om fysieke veiligheid, zoals veilige gebouwen en goede beveiligingsmaatregelen, maar ook om emotionele veiligheid. Dit betekent dat iedereen zich geaccepteerd en gerespecteerd voelt, ongeacht hun achtergrond, geslacht, of seksuele geaardheid.

Je noemt zowel fysieke als emotionele veiligheid. Kun je wat meer vertellen over hoe jullie dit aanpakken bij Koning Willem I College?

Natuurlijk. Voor fysieke veiligheid hebben we maatregelen zoals toegangscontrole, cameratoezicht en noodplannen. We zorgen ervoor dat onze faciliteiten goed worden onderhouden om ongevallen te voorkomen. Aan de andere kant is emotionele veiligheid minstens zo belangrijk. We werken aan een inclusieve cultuur waarin respect voor elkaar centraal staat. Dat doen we door beleid te voeren tegen pesten, discriminatie en intimidatie. Bovendien geven we trainingen aan zowel studenten als personeel om deze onderwerpen bespreekbaar te maken.

Onderdeel van die aanpak is ook onderwijs en voorlichting. Hoe integreren jullie dat in het curriculum?

Bij ons begint dat eigenlijk al bij het vak burgerschap. Hier leren studenten over normen en waarden, en hoe zij een positieve bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. We besteden aandacht aan thema’s zoals diversiteit, inclusie en conflictbeheersing. Daarnaast bieden we workshops en voorlichtingscampagnes aan, zodat studenten zich bewust worden van hun rechten en verantwoordelijkheden binnen de school en daarbuiten.

Jullie hebben dus een breed programma opgezet rond sociale veiligheid. Maar als we inzoomen op ondermijning. Wat is dat precies en hoe manifesteert het zich binnen een ROC?

Ondermijning is eigenlijk het proces waarbij criminele invloeden en praktijken de schoolgemeenschap binnendringen. Dit kan zich uiten in verschillende vormen, zoals criminele netwerken die studenten of personeel beïnvloeden, of drugsgerelateerde activiteiten op en rond de school. Ook intimidatie en afpersing komen helaas voor, waarbij studenten of hun families onder druk worden gezet door criminelen. Dit is iets wat de integriteit van onze onderwijsomgeving aantast en waar we als bestuur alert op moeten zijn.

Hoe gaan jullie bij Koning Willem I College om met deze groeiende uitdaging van ondermijning?

We hebben een programma ontwikkeld om deze realiteit onder ogen te zien. Het is essentieel om een veilige cultuur te creëren, en daarom werken we samen met regionale partners zoals de politie, gemeenten en hulpverleningsinstanties. Dit doen we vanuit een preventieve aanpak, waarbij burgerschapsonderwijs een belangrijke rol speelt. Hier leren we studenten wat het betekent om een integer leven te leiden en hoe ze zich kunnen weren tegen criminele invloeden.

Je hebt het over preventie en partnerschappen. Kun je iets meer vertellen over hoe die samenwerking eruitziet?

Zeker. We hebben bijvoorbeeld een omgevingsraad opgericht. Deze raad ondersteunt ons in de aanpak van ondermijning en bestaat uit verschillende stakeholders. Het doel is om gezamenlijk op te treden tegen criminele invloeden en een veilige omgeving te waarborgen voor onze studenten en medewerkers. Door samen te werken kunnen we een integrale aanpak hanteren, die zowel preventief als effectief is in het verminderen van deze dreigingen.

Jullie zetten stevig in op preventie en samenwerking. Maar wat betekent sociale veiligheid op de langere termijn voor het onderwijs en de studenten?

Sociale veiligheid is cruciaal voor het welzijn en de ontwikkeling van studenten en docenten. Als studenten zich veilig voelen, kunnen ze zich beter concentreren op hun studie en behalen ze betere resultaten. Bovendien versterkt een veilige omgeving de sociale cohesie; het bevordert de onderlinge relaties tussen studenten en docenten. Daarnaast zorgt het voor een lagere schooluitval, omdat studenten zich gesteund voelen. Ook voor docenten is een veilige werkomgeving belangrijk, omdat het hen in staat stelt om met voldoening hun werk te doen.

Wat zou je andere bestuurders willen meegeven die voor soortgelijke uitdagingen staan?

Ik zou willen zeggen dat het belangrijk is om het probleem van ondermijning en sociale onveiligheid serieus te nemen en preventief te handelen. Werk samen met externe partners en zorg voor een goede infrastructuur binnen de school. Maar het allerbelangrijkste is om een cultuur van openheid en respect te creëren, waarin studenten en docenten zich veilig voelen om eventuele problemen aan te kaarten. Dat vormt de basis voor een veilige en inclusieve schoolomgeving.