Mbo als sleutel tot integratie: geef nieuwkomers én het onderwijs de ruimte
26 juni 2025 12:00Een op de vijf nieuwkomers staat onnodig aan de kant van de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit een recent rapport van de Adviesraad Migratie. Volgens het adviesorgaan zijn er serieuze knelpunten in het inburgerings- en integratiebeleid. Veel nieuwkomers willen aan de slag, maar krijgen daar onvoldoende kans toe. Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad, noemt dit een gemiste kans voor Nederland én voor mensen die willen bijdragen: “De tekorten in de zorg, de techniek, het onderwijs en de bouw zijn enorm. Tegelijkertijd staan duizenden mensen met talent en ambitie aan de zijlijn. Dat is niet alleen schrijnend, het is ook onnodig.”
Mbo als sleutel tot perspectief
Het middelbaar beroepsonderwijs kan en wil juist hier het verschil maken. Het mbo biedt beroepsonderwijs op hoog niveau, gecombineerd met taalondersteuning, burgerschapsvorming en leren op de werkvloer. In nauwe samenwerking met gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties worden al succesvolle routes ontwikkeld om nieuwkomers toe te leiden naar werk of een diploma.
Een goed voorbeeld is het bouwbedrijf Heijmans, dat in samenwerking met het Koning Willem I College in Den Bosch statushouders gaat opleiden. Deze nieuwkomers komen direct in dienst, verdienen een inkomen én werken tegelijkertijd aan hun opleiding. Zulke initiatieven laten zien hoe praktijkgericht onderwijs en de stap naar werk hand in hand kunnen gaan.
Dat dit werkt, blijkt ook uit de data. In een simulatie in het verschenen rapport neemt het onbenutte arbeidspotentieel van asielmigranten sterk af wanneer zij goed Nederlands spreken en hun opleiding in Nederland volgen. Bij mannelijke asielmigranten zou het onbenutte arbeidspotentieel dan zelfs vrijwel verdwijnen; bij vrouwen zou het dalen tot ongeveer 10 procent. Tekin: “Dit bewijst dat het mbo de sleutel is in hoe we mensen kunnen toerusten om volwaardig mee te draaien – en trots te zijn op hun vakmanschap. Door te investeren in talent, plukken we daar als samenleving de vruchten van.”
Geef het mbo een heldere publieke opdracht
De MBO Raad roept de politiek dan ook op: laat dit talent niet verloren gaan. Geef het mbo, samen met het hbo en universiteiten, de ruimte én een duidelijke publieke opdracht om mensen op te leiden, te begeleiden en te ondersteunen. Niet alleen via leven lang ontwikkelen (LLO), maar juist ook op het gebied van volwasseneneducatie en inburgering. Juist het mbo heeft de expertise, infrastructuur en maatschappelijke betrokkenheid om ook deze groepen succesvol toe te leiden naar werk en volwaardige deelname aan de samenleving. Dat vergt structurele middelen, heldere afspraken en erkenning van de publieke rol die het mbo hierin vervult. Want of het nu gaat om jongeren, statushouders of volwassenen die zich willen omscholen: het mbo is de spil.