Vluchtelingen

Laatst gewijzigd: 09-04-2020

Vanwege de huidige instroom van vluchtelingen in Nederland worden mbo-scholen benaderd door gemeenten met de vraag vluchtelingen in de school op te nemen en voor te bereiden op een plek op de arbeidsmarkt. Mbo-scholen zijn meer dan bereid een bijdrage te leveren aan de scholing van vluchtelingen. Daarbij kan een onderscheid gemaakt worden in drie groepen: 12- tot 18-jarigen, 18-plussers zonder verblijfsstatus en 18-plussers met verblijfsstatus.

12- tot 18-jarigen

Alleen vo-scholen krijgen financiële middelen om het onderwijs aan jongeren van 12 tot 18 te verzorgen. Dat gebeurt in zogenaamde Internationale Schakel Klassen (ISK) ook wel EOA (Eerste Opvangonderwijs Anderstaligen/nieuwkomers) genoemd. Er zijn 85 ISK’s in Nederland, soms op het terrein van een asielzoekerscentrum, die meestal een regionale functie hebben. Nieuwkomers kunnen vanaf 12 jaar worden ingeschreven in deze Schakel Klassen. Het is de bedoeling dat leerlingen na ongeveer 2 jaar instromen in een reguliere vo-opleiding of, als ze wat ouder zijn, een mbo-opleiding.

ISK’s worden uiteraard niet alleen bezocht door vluchtelingen, het gaat ook om andere nieuwkomers zoals kinderen van arbeidsmigranten, gezinsherenigers en Nederlanders vanuit de overzeese gebieden.

Uitbesteding 16- en 17-jarigen aan mbo

In de praktijk blijkt dat nieuwkomers van 16 en 17 niet altijd goed passen op een ISK, waar tenslotte ook veel jongere kinderen onderwijs genieten. Er wordt dan gezocht naar mogelijkheden deze jongeren op te vangen in het mbo.

In sommige gevallen biedt een mbo-school ook vo aan waardoor samenwerking op dit vlak voor de hand ligt. In andere gevallen besteedt het vo deze jongeren uit aan het mbo en hevelt dan ook de financiering over. Het mbo verzorgt dan het ‘eerste opvang onderwijs’ aan deze groep totdat ze kunnen worden ingeschreven in het mbo (vaak in de entreeopleiding). Voor leerlingen die beter naar werk kunnen worden begeleid, werken ISK’s samen met het Praktijkonderwijs.

18 plussers zonder verblijfsstatus

Jongeren van 18 jaar en ouder mogen een opleiding die zij voor hun 18e zijn begonnen altijd afmaken, ook als zij op uitzetting wachten. Jongeren die op deze leeftijd Nederland binnen komen kunnen zich inschrijven voor een mbo-opleiding indien zij:

  • zonder verblijfsstatus zijn;
  • in bezit zijn van een w-document (een tijdelijk Nederlands identiteitsdocument uitgegeven door de IND).

Afgewezen asielzoekers mogen ingeschreven blijven tot de uitplaatsing. Het volgen van een opleiding staat uitplaatsing niet in de weg. Deze groep jongeren heeft geen recht op studiefinanciering. Ook zijn er bij het mbo geen middelen aanwezig om deze groep Eerste Opvangonderwijs Anderstaligen te bieden.

Wanneer een student met een buitenlands diploma zich bij een mbo-school meldt voor een opleiding, kan SBB de waarde van dit diploma bepalen. Deze zogenoemde diplomawaardering voert SBB kosteloos uit. Met de huidige toestroom van vluchtelingen kan de school studenten zo in laten stromen op een passend niveau. Lees meer over diplomawaardering voor instroom in het (v)mbo.

18 plussers met verblijfsstatus

Wanneer een 18-jarige een verblijfsstatus heeft is hij inburgeringsplichtig. In dit geval zijn er voor de mbo-school mogelijkheden voor het aanbieden van extra taalondersteuning via een sociale lening die de jongere kan afsluiten bij DUO. Ook kunnen 18 plussers met een buitenlands diploma zich wenden tot SBB voor een kosteloze diplomawaardering. Lees meer over de financiering van 18-plussers met verblijfsstatus en diplomawaardering voor instroom in het (v)mbo.

Extra aandacht

De MBO Raad merkt dat veel leden bereid zijn een bijdrage te leveren aan de scholing van vluchtelingen. Huidige wet en regelgeving maakt het de scholen echter soms moeilijk. Extra aandacht wordt bij het Ministerie gevraagd voor het toelaten van ongediplomeerde vluchtelingen in de hogere mbo-niveaus. Het kan immers niet de bedoeling zijn dat dit negatieve effecten heeft op het vsv-cijfer en rendement. Daarnaast vraagt het ontbreken van financiering voor 18+ jongeren, zonder status, die direct instromen in het mbo, om een passende oplossing.

Afbeelding Jetske Woudstra

Jetske Woudstra

Beleidsadviseur