Examinering op hoofdlijnen
Wat er van mbo-studenten aan het eind van hun opleiding wordt verwacht aan kennis, vaardigheden en beroepshouding om hun diploma te behalen, staat beschreven in de kwalificatiedossiers. Mbo-scholen richten op basis hiervan hun examens in. De examenvorm verschilt per school en opleiding. Vaak is er sprake van mix van verschillende examenvormen. Bijvoorbeeld: een proeve van bekwaamheid, theorie-examens en/of vaardigheidsexamens passend bij de opleiding.
Mbo-diploma en varianten daarop
Na succesvolle afronding van de mbo-opleiding ontvangen studenten een diploma. Daarnaast kan er ook opgeleid worden voor een deel van een kwalificatie. De student ontvangt dan een mbo-certificaat of een mbo-verklaring. Daarmee kan de school inspelen op de behoefte van werknemers en werkgevers om bij- of om te scholen. Mbo-scholen moeten alle diploma’s, mbo-certificaten en mbo-verklaringen vormgeven volgens de in de regeling ‘Model diploma mbo’ vastgestelde modellen. Daarmee wordt de waarde op de arbeidsmarkt en voor vervolgonderwijs geborgd.
Het proces van examineren
Onderwijsteams en examencommissies zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor een goede kwaliteit van examinering. Een hulpmiddel hiervoor is de Procesarchitectuur Examinering mbo. Dit geeft schematisch weer hoe het examineringsproces is ingericht. Alle stappen die een mbo-school neemt om te zorgen voor goede examinering, komen aan de orde. Denk bijvoorbeeld aan het opstellen van het examenplan, inkopen en/of zelf samenstellen van examens, diplomeren en borgen van de examenkwaliteit. In de procesarchitectuur zijn diverse handreikingen te vinden die mbo-scholen kunnen gebruiken om de eigen processen in te richten.
Ontwikkelingen rondom examinering
De coronaperiode heeft eerder ingezette ontwikkelingen versneld. Meer dan voorheen zijn onderwijs en examinering logisch met elkaar verbonden. Er is ruimte gekomen om ook bewijsstukken uit het onderwijs in te zetten bij de diplomabeslissing. Daarnaast kenmerkt de examinering zich door steeds meer maatwerk in zowel examenvormen als het moment van examineren, passend bij de behoefte van de student. Deze ontwikkeling is ook zichtbaar geworden in het Onderzoekskader 2021 van Inspectie van het Onderwijs.
Kennispunt MBO Onderwijs & Examinering
Het Kennispunt MBO Onderwijs & Examinering, gefinancierd met subsidie van het ministerie voor OCW, ontsluit informatie over de kwalificatiestructuur, examinering, onderwijs op maat en wetgeving, zoals toelatingsrecht. Zij doen dit door het publiceren van gevalideerde handreikingen of het organiseren van bijeenkomsten. Mbo-scholen kunnen bij het kennispunt terecht met vragen over wet- en regelgeving rondom onderwijs en examinering, praktische oplossingen en de kwaliteitsborging.
