Open brief aan nieuw kabinet: een doorlopende leerlijn is van onschatbare waarde

Met een naadloze overgang tussen verschillende opleidingstrajecten is in de eerste plaats in het voordeel van studenten zelf: zij kunnen een betere leerervaring krijgen. Ze kunnen hun kennis en vaardigheden geleidelijk opbouwen, waardoor ze beter voorbereid zijn op de uitdagingen die hen te wachten staan in de arbeidsmarkt of het hoger onderwijs. Merken dat je in een goed afgestemde en effectieve leerroute zit, vergroot je zelfvertrouwen en de motivatie om te leren. Het verkleint ook je kans op voortijdig schoolverlaten. Studenten worden niet ontmoedigd door onnodige hiaten of herhalingen in hun onderwijs en behouden hun interesse in leren. 

Goed afgestemde leerlijnen van vo naar mbo zorgen ervoor dat studenten de benodigde kennis en vaardigheden ontwikkelen die aansluiten bij de eisen van de arbeidsmarkt. Ze kunnen zich specialiseren in vakgebieden die overeenkomen met hun interesses en capaciteiten, waardoor ze betere carrièrekansen hebben.

Naast het belang voor de student versterken goede doorlopende leerlijnen de algemene kwaliteit van het onderwijs.

De betrokken scholen in de regio stellen elkaar veel beter in staat om de voortgang van studenten te volgen en daar samen naar te kijken. Dit zorgt voor een effectievere evaluatie van onderwijsprogramma's en -beleid en ketenbetrokkenheid bij het formuleren en vormgeven van oplossingen. Deze samenwerking stimuleert innovatie in lesmethoden en curricula, met als gevolg een constante verbetering van het onderwijs zowel in de vo-scholen als in het mbo. Ook de zo gewenste en noodzakelijke stappen die we moeten zetten op het effectief inzetten en gebruiken van dure praktijkomgevingen worden alleen gezet binnen krachtige regionale initiatieven.

Landelijke, provinciale en lokale overheden doen er verstandig focus aan te brengen in hun keuzes rond stimuleringsmaatregelen. Leg bij het willen verbeteren van doorlopende leerroutes de nadruk op regionale initiatieven waarin de samenwerking in de triple helix Onderwijs, Overheden en Bedrijfsleven verankerd wordt of al is. Regionale samenwerking sluit aan bij de ervaring dat samenwerking vooral ook een kwestie van mensenwerk is. Elkaar regelmatig spreken en zien en vanuit gedeelde context op uitvoeringsniveau complexiteit en successen ervaren, zijn cruciaal voor langdurige en effectieve samenwerkingsverbanden. Glorieus falen schept alleen op regionaal niveau ook een band.

Durf in algemene zin de stimuleringsmiddelen voor de ontwikkeling van doorlopende leerlijnen in te zetten op initiatieven die de keus voor een mbo opleiding stimuleren. Voor de komende kabinetsperiode in het bijzonder om de instroom in techniek en zorg verder toe te laten nemen. Aantrekkelijke en adequate doorlopende leerlijnen van vo naar mbo vormen een stimulans voor ouders en studenten om vanuit vo voor een vervolgopleiding in het mbo te kiezen.

Een effectieve doorlopende leerlijn vereist nauwe samenwerking tussen basisscholen, middelbare scholen, mbo-instellingen en bedrijven. Onze gezamenlijke inspanningen om barrières te doorbreken en communicatie te verbeteren, dragen bij aan dit doel. Dit kost ook veel tijd en energie. Intrinsieke motivatie vanuit alle betrokkenen is hier vanzelfsprekend de doorslaggevende factor. Deze is er. Tijd en kunnen houden van focus zijn hier wel vaak een probleem. Ervaring leert dat projectmatige aanpak werkt onder regie van projectleiders of kwartiermakers, die binding met en kennis van het regionale speelveld hebben. Toets als overheid vooral of de opgezette structuren en werkwijze het doel dienen. Laat de inhoudelijke keuzes aan de regio en de betrokken actoren over. De onderlinge regionale verschillen zijn te groot om op inhoud vanuit confectie-denken te willen komen tot sluitende generieke uitspraken. Flexibel beleid dat ruimte biedt voor maatwerkoplossingen en het delen van beste praktijken is van vitaal belang. We moeten bereid zijn om beleid aan te passen om de behoeften van studenten en de arbeidsmarkt beter te dienen.

Om een goede doorlopende leerlijn te realiseren, moeten we investeren in onderwijs. Zowel in termen van financiële middelen als in de ontwikkeling van docenten en onderwijsmaterialen.

Het creëren en onderhouden van een sterke doorlopende leerlijn in de regio is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Door te investeren in de toekomst van onze studenten en te blijven samenwerken, kunnen we de kwaliteit van ons onderwijs verbeteren en onze samenleving versterken.

Mooie praktijkvoorbeelden van de krachtige samenwerking op dit thema tussen mbo en vo vindt u via deze link.

Dank u voor uw aandacht voor dit belangrijke onderwerp.