Boekpresentatie ‘The Dutch way in education’: het best bewaarde onderwijsgeheim

Onderwijs is een belangrijke motor geweest achter de sterke sociaal-economische ontwikkeling van Nederland in de afgelopen honderd jaar. Naar internationale standaarden gemeten kent ons land een economisch relatief sterk klimaat. Ook steekt de verdeling van kansen en rechten op de arbeidsmarkt gunstig af bij die in veel andere Europese landen.  

De Engelse hoogleraar Alma Harris noemt het succes van het Nederlandse onderwijsbestel ‘the best kept education secret’: het combineert op een goede manier excellentie en rechtvaardigheid. De PISA-scores van Nederlandse leerlingen en de internationale Talis-gegevens over de ontwikkeling van leraren, schooluitvalcijfers en de uitkomsten op de arbeidsmarkt, resulteren in een beeld dat Nederland zich gemakkelijk kan meten met de internationale top. In de woorden van de OESO: ‘In vele opzichten steekt het Nederlandse onderwijssysteem boven de massa uit.’

Bewindslieden OCW ingenomen

Bij de presentatie van het boek in Den Haag toonden de bewindslieden van OCW zich verrast, maar ook ingenomen met de conclusies. Zij reflecteerden op wat het onderwijs de komende kabinetsperiode nodig heeft. De staatssecretaris pleitte voor het vereenvoudigen van de mogelijkheden om nieuwe scholen op te richten. De minister noemde het belang van de gelijke kansen en memoreerde aan de Kamerbrief ‘Sterk beroepsonderwijs’ en de flexibilisering van beroepsopleidende- en de beroepsbegeleidende leerweg als verdiensten. Daarnaast bekritiseerde de minister de vernieuwing van de lerarenopleidingen.

In de zaal ontstond een discussie over de verdiensten van Artikel 23 (vrijheid van onderwijs). De stelling hier afstand van te doen kreeg zeker geen algemene steun. Bij een eenvoudige steekproef bleek wel veel steun te bestaan voor thema’s uit de MBO 2025-agenda, zoals het tegengaan van vroegselectie, stapelen, doorlopende leerpaden en het belang van niet-cognitieve ontwikkeling.

Mbo-scholen als leidend kenniscentrum in de regio

In ‘The Dutch Way’ zijn onder meer hoofdstukken opgenomen over diverse onderwerpen.

• De vrijheid van onderwijs
• Het oordeelsvermogen van docenten
• De rol van de Inspectie van het Onderwijs
• De super-diversiteit op scholen
• De lerarenagenda
• Technologische innovatie in onderwijs

Ook het beroepsonderwijs komt in een apart hoofdstuk aan bod. Hierin wordt gesteld dat deze onderwijsvorm het beste van twee werelden combineert. Ook komt de vraag voorbij of, en onder welke voorwaarden mbo-scholen zich kunnen ontwikkelen tot een leidend kenniscentrum in de regio.

In november dit jaar verschijnt een Nederlandstalige editie van het boek.